PERIPATOS

Piękno i proporcja: zródła i zasady klasycznej estetyki.

Podczas dzisiejszego spaceru mówiliśmy o podstawach starożytnej estetyki. Zasadniczą tezą naszego prowadzącego, Marcina, było stwierdzenie, że klasyczną estetykę należy rozpatrywać w szerszym kontekście metafizyki, obrazu świata jaki mieli starożytni. Szczególny wpływ na ten obraz świata miał Pitagoras i jego wizja harmonijnego, rządzącego się racjonalnymi, matematycznymi prawami kosmosu (przeciwstawionego chaosowi). Mówiąc o Pitagorasie przeprowadziliśmy eksperyment z gitarą, by zrozumieć matematyczną proporcję rządzącą oktawą. Dowiedzieliśmy się też, na czym polegał rządzący grecką architekturą i sztuką złoty podział. Następnie ruszyliśmy do ukrytego w głębi Łazienek posągu Herkulesa. Herkules miał być symbolem filozofa jako wojownika, kogoś, kto nieustannie pozostaje w twórczym agonie ze swoim poprzednikiem. To posłużyło jako pretekst do skontrastowania estetycznych poglądów Platona i Arystotelesa. Platon wygnał poetów ze swego idealnego państwa; poeci i artyści wytwarzali według niego zaledwie imitację imitacji, byli więc podwójnie oddaleni od prawdziwej rzeczywistości, jaką stanowił świat idei. Arystoteles cenił ich bardziej (wynosił poezję nad historię), ale i tak opowiadał się po stronie filozofii w jej odwiecznym sporze z poezją. Spacer zakończyliśmy zastanawiając się nad uwagami Arystotelesa o pięknie i niejednoznacznością jego pojęcia katharsis.

Beauty and Proportion: the roots and principles off classical aesthetics.

Today, during our walk, we were talking about basics of ancient aesthetics. The main thesis of our host, Marcin, was that classic aesthetics has to be put in more general context of metaphysics, the ancient view of the world. Especially influential for this view was Pythagoras and his vision of harmonious, ruled by rational, mathemathical order cosmos (opposition of chaos). Talking about Pythagoras we carried out experiment with the guitar in order to understand mathemathical proportion of the octave. Also we became acquinted with golden ratio which ruled greek architecture and art. Then we moved towards - hidden deep in Lazienki - statue of Hercules. Hercules was a symbol of the philosopher as a fighter, someone who remains in the creative agon with his precursor. It was the pretext to confront aesthethic views of Plato and Aristotle. Plato banished poets from his ideal state; for him poets and artists created merely imitation of imitation, therfore they were twice removed from true reality which was the world of ideas. Aristotle appreciated them more (he praised more poetry then history) but newertheless he placed himself on the side of philosophy in her ancient quarrel with poetry. We ended our walk wandering about Aristotles remarks on beauty and ambigiuty of his notion of katharsis.

tekst Karolina Bartkowiak
fot. Zofia Zaccaria